De grote oranje bekerzwam, de geweizwam, plooivlieswaaiertjes, oorlepelzwam, de gekraagde aardster,... Misschien groeien ze ook in jouw tuin! Samen met Mycologia, de Zuid-West-Vlaamse Natuur- en Milieukoepel vzw, is Natuurpunt gestart met de inventarisatie van zestig goed herkenbare soorten paddenstoelen in een boek. Door in de tuin naar paddenstoelen te speuren, help je hen een hele stap vooruit. Er moet gezocht worden naar zestig goed herkenbare soorten, en daarvoor zijn veel medewerkers nodig. De soorten paddenstoelen zijn zo gekozen dat ze zonder microscoop of gespecialiseerde boeken te herkennen zijn. Sommige soorten zoals de geweizwam zijn zeer algemeen, andere zoals de rupsendoder zeer zeldzaam. Een aantal is gedurende het hele jaar te vinden, andere enkel tijdens de herfst. Bij Frank Vandendriessche kan je een bundeltje bestellen met kleurenafbeeldingen van de zwammen en een woordje uitleg bij elke zwam. Waarnemingen kunnen elke maand doorgestuurd worden.
Deze dagen rijzen ze als - euh - paddenstoelen uit de grond : zwammen in alle maten, vormen, kleuren, geuren en smaken. Vooral wat dat laatste betreft, is het oppassen geblazen. Mycoloog Frank Vandendriessche en biologe Christine Hanssens uit Kortrijk zetten ons op weg, want tijdens de Week van het Bos kunnen we ook in onze provincie deelnemen aan heel wat paddenstoelenwandelingen.
„Een mensenleven is te kort om alle paddenstoelen te leren kennen," aldus biologe Christine Hanssens. „Vlaanderen kent zo'n 5.000 verschillende soorten - wereldwijd bestaan er waarschijnlijk meer dan 100.000..." „Bovendien verschijnen ze niet allemaal tegelijk, of veranderen ze in de loop van het seizoen," vult Frank Vandendriessche, amateur-mycoloog (een deskundige op het gebied van zwammen en schimmels) aan. „Soms moet je ze in alle stadia zien voor je ze kan benoemen. En dan is er nog diversiteit onder de soorten zelf. Dikwijls kan het determineren in bos en veld niet, en gaat de zoektocht met behulp van lectuur thuis verder." Maar, beste mycologen-in-wording, laat jullie hierdoor niet ontmoedigen ! „Het is perfect mogelijk om de grote groepen te onderscheiden," zegt Christine.
Levensgevaarlijk ?
„Er zijn niet zoveel soorten die levensgevaarlijk zijn", gaat ze verder. „Kijken mag altijd, aankomen laat je bij enkele soorten best achterwege. De witte satijnvezelkop, bijvoorbeeld : heel mooi, maar extreem giftig. Of de groene knolamaniet die je onder eikenbomen kan vinden. Ik heb er nog onlangs gewoon op straat gevonden, voor de Kinepolis in Kortrijk. Ook het bundelmosklokje is heel gevaarlijk, al ziet het er onschuldig uit. Maar daarmee hebben we de gevaarlijkste zwammen in onze streek wel gehad." „AI zijn er nog soorten die behoorlijk wat narigheid kunnen veroorzaken," meent Frank. „De inktzwam, bijvoorbeeld ; de combinatie van stukjes inktzwam met alcohol kan je misselijk maken. Het is hoe dan ook niet aangewezen om te experimenteren met paddenstoelen. Het is niet omdat bijvoorbeeld slakken er zonder gevolgen van eten, dat mensen hetzelfde mogen doen..." Maar laten we vooral positief blijven: paddenstoelen hebben in de natuur een onschatbare waarde. ..Paddenstoelen die geen symbiose (samenleven van twee levensvormen, n.v.d.r.) kunnen aangaan, leven als saprofiet of parasiet. Zo recycleren ze meer dan 90 % van het dood organisch afval tot bouwstoffen voor groene planten. Paddenstoelen zijn evenwel heel gevoelig voor milieuverontreiniging. Daarom wil onze vereniging Mycologia niet alleen kennis over paddenstoelen en andere zwammen bevorderen, maar ook aandacht besteden aan hun ecologische functies."
Week van het Bos
Aandacht genoeg voor paddenstoelen tijdens de Week van het Bos van 2 tot 9 oktober. Er zijn diverse geleide wandelingen waarbij je de wereld van de zwammen en schimmels leert kennen. Maar ook opendeurdag in het Opvangcentrum voor Vogels en Wilde Dieren in Beernem, 'gewone' boswandelingen, opening van het nieuw domeinbos Eversam in Alveringem (zondag 2 oktober)... Programmakrantjes zijn verkrijgbaar bij gemeentehuis of bibliotheek, via de Vlaamse Infolijn 0800 3 02 01 of op www. weekvanhetbos.be. ■ Ook Mycologia organiseert regelmatig paddenstoelenwandelingen : info bij Christine Hanssens, tel. 056 21 23 13 of Frank Vandendriessche 056 22 71 39.
■ Meer info bij Frank Vandendriessche, Steenbakkerstraat 18A, 8500 Kortrijk, tel. 056 22 71 39 -e-mail:
vandendriessche.frank@skynet.be
